notennamenOm noten te kunnen lezen moet je natuurlijk eerst de verschillende noten herkennen op een notenbalk. Elke noot heeft namelijk een eigen naam, waardoor de bespeler van een piano precies weet wat hij/zij moet spelen. Ken je nog helemaal geen notennamen? Begin dan eerst met de basis van noten leren lezen. De afbeelding hiernaast geeft precies weer welke benaming hoort bij welke noot. Zoals je kunt zien zijn er eigenlijk twee rijtjes te herkennen in de volgorde van de noten. Als beginner is het verstandig om eerst die twee rijtjes te leren:

Bekijk het beste noten leren lezen boek
Meer informatie
  • 1e rij: C-D-E-F-G-A-B-C
  • 2e rij: C-B-A-G-F-E-D-C

De namen van de noten zijn gebaseerd op de eerste zeven letters (A B C D E F G) van het alfabet. Misschien had je ook al wel opgemerkt dat de twee rijen het tegenovergestelde zijn van elkaar. Dit is ook duidelijk te zien in de bovenstaande notenbalken, waar de noten eigenlijk een spiegelbeeld zijn van elkaar.

Toelichting van de stamtonen

Omdat er zoveel notennamen zijn heeft men deze weer opgedeeld in groepen. Zo heten de meest voorkomende noten de ‘stamtonen’. Deze werden hierboven al toegelicht en zijn eigenlijk de eerste zeven letters van het alfabet. Tussen de stamtonen is er altijd èèn plaats ruimte. Als er bijvoorbeeld op de onderste (1e) lijn van een notenbalk de stamtoon ‘E’ staat, wordt de noot tussen de 1e en 2e lijn een ‘F’. Wanneer er een noot onder de 1e lijn staat, heet deze een ‘D’. Zoals al eerder duidelijk werd zijn er twee rijen te herkennen. Wanneer er meer dan zeven noten zijn volgt er een herhaling van de notennamen. Deze herhaling kan, zowel stijgend zijn als dalend en begint meestal met de hoofdletter ‘C’.

Wat is een octaaf?

Een rijtje van zeven stamtonen wordt ook wel een ‘octaaf’ genoemd. Men onderscheidt zeven verschillende octaven, welke bestaan uit de zeven stamtonen. Ook hebben deze octaven weer hun eigen naam. Daarnaast krijgt elke stamtoon in een octaaf dezelfde benaming als die van het octaaf.

Voorbeeld: stamtoon C + eengestreept octaaf = c-eengestreept, en wordt genoteerd als ‘c1’.

Wanneer men bijvoorbeeld in een piano cursus wil aangeven welke noot er nou precies wordt bedoeld is de notatie ‘c1’ natuurlijk veel makkelijker. Hieronder volgt nog een kleine opsomming van de verschillende soorten octaven:

  • Eengestreept (c1)
  • Tweegestreept (c2)
  • Driegestreept (c3)
  • Viergestreept (c4)
  • Contraoctaaf (C1)
  • Klein octaaf (c)
  • Groot octaaf (C)

Notennamen op het klavier

De notennamen die we hierboven hebben uitgelegd zijn eigenlijk de witte toetsen van een piano. Maar naast al deze notennamen kent de piano nog een paar extra toetsen, welke onder het subcontra-octaaf en het vijfgestreept octaaf vallen. De zwarte toetsen van de piano worden toegelicht in het hoofdstuk ‘toonafstanden’.

notennamen van een piano

11 gedachten over “Notennamen

  1. L.S.

    Kunt u mij vertellen waarom de eerst noot/toon van de majeur-toonladder zonder voortekens C is en niet bijvoorbeeld A?

    Bij voorbaat dank voor uw antwoord.

    Met hartelijke groet,

    Kees Karman

    1. Beste Kees,

      Bedankt voor je reactie. Een majeur toonladder kent de volgende reeks toonafstanden: 1 – 1 – ½ – 1 – 1 – 1 – ½. In dit geval wordt er vaak voor gekozen om met een C te beginnen, maar een D is bijvoorbeeld ook gewoon mogelijk. Meer informatie over dit onderwerp vind je op de volgende pagina:
      http://www.leeronlinepiano.nl/toonladders/.

      Hopelijk is hiermee je vraag beantwoord.

      Met vriendelijke groet,

      Team Leeronlinepiano.nl

  2. Het notenschema bij “Notennamen op het klavier” klopt niet. De onderste notenbalk moet een octaaf naar rechts opgeschoven worden zodat de centrale c’s van de beide notenbalken met elkaar overeenstemmen.

  3. Hallo,

    Krijgt elke noot een vaste plek tussen de lijntjes? Of kan het zijn dat de locatie van de noot tussen de lijnen kan verschillen?
    Ik ben totaal nieuw op het gebied van muzieknoten. Ik deed veel op gehoor en heb nu de gratis cursus aangevraagd om kennis op te doen over het noten lezen.

    Met vriendelijke groet,

    A. Prins

    1. Zo zie ik bij het plaatje “notennamen op het klavier” de C op verschillende plekken staan. Ik begrijp dat dit elke keer een octaaf hoger is, maar welk muziekstuk ik ook pak de C zal dus (afhankelijk van de hoogte) op die plek moeten staan?

      1. Beste A. Prins,

        Bedankt voor je reactie. Niet elke noot krijgt een vaste plek op de notenbalk, dit is afhankelijk van de toonhoogte. Daarnaast geeft het plaatje een standaard klavier weer met daarbij de notenbalken. Dus speel je op een standaard piano, dan is dit inderdaad het geval.

        Leuk dat je de gratis cursus gaat volgen, enige kennis over het noten leren lezen is altijd handig.

        Succes!

        Met vriendelijke groet,

        Team Leeronlinepiano.nl

Geef een antwoord