Ooit gehoord van stamtonen? Waarschijnlijk niet want anders was je dit artikel nooit tegengekomen, toch? Zoals in het voorgaande hoofdstuk ‘de notenbalk’ werd uitgelegd gaan we nu bezig met de ‘stamtonen‘. Maar nu eerst even een korte samenvatting van het voorgaande hoofdstuk. Hierin kwam precies naar voren wat de afstand als zowel de hoogte deed met de hoogte van de toon. Om het nog even kort te herhalen, de notenbalk zoals wij hem nu kennen stamtoonbestaat uit 5 lijnen. Deze zijn van onder naar boven genummerd. Misschien denk je nu, maar die nummering heb ik nog nooit gezien op een notenbalk? Dat klopt, de nummering van de notenbalk wordt niet op papier genoteerd.

Bekijk het beste noten leren lezen boek
Meer informatie

Wat zijn stamtonen?

Noten en tonen zijn de basis, de noot is het beschrijven van de tonen. Noten worden ingedeeld op een notenbalk, deze zijn zowel te plaatsen op als tussen de lijnen. Nu even terug naar de ‘stamtoon‘, wat betekent deze stamtoon nou precies? Zoals je misschien al had opgemerkt kun je het woord stamtoon opsplitsen in ‘stam’ en ‘toon’. De plaats waar een noot wordt weergegeven op een notenbalk wordt ook wel de stam genoemd. Nu hebben we een gedeelte behandeld van de stamtoon, maar waar komt dat het volledige woord stamtoon dan vandaan? Bij het neerzetten van stamtonende noten op een notenbalk oftewel anders gezegd op een stam krijg je stamtonen. Een voorbeeld van verschillende stamtonen is weergegeven in de afbeelding hiernaast.

Wist je dat?

  • Het logischer zou zijn als er gesproken wordt van stamnoten dan van stamtonen?
  • Het woord ‘stamtoon’ ook wel overeenkomt met het woord geschreven muziek en niet aan de muziek die wordt gehoord, die dan ook wel de benaming zou krijgen van getoneerde muziek?

Diatonische toonladder

Een stamtoon is dus eigenlijk de plaats van een noot op de toonladder, om de plaats van de noot te kunnen aangeven wordt er gebruik gemaakt van letters. De toonladder is onderverdeeld in de letters C-D-E-F-G-A-B. Om er een diatonische toonladder van te maken staan de letters in een andere volgorde. Deze volgorde is als volgt: C-D-E-F-G-A-B. Andere landen gebruiken niet de diatonische toonladder om de stamtonen aan te geven. Hier bestaat de solmisatie aangegeven als: do (of ut)-re-mi-fa-sol (of so) –la-si (of ti). Bekend he? Grote kans dat je dit riedeltje al eens gehoord hebt als beginnende pianist.

Samenvatting

Nu weten we dus dat de benaming stamtoon iets zegt over de plaats waar een stamtoon precies staat. Ook kan er worden gezegd dat de stamtoon eigenlijk een stamnoot is. Het is namelijk een benaming die ooit is bedacht, je kan er over discussiëren wat beter was geweest. Toch laten we het hierbij. Een leuke aanvulling is nog wel dat in een woordenboek de stamtoom wordt omschreven als de toetsen op het toetsenbord van de piano. Dit gaat als volgt, het ‘klavier’ is het toetsenbord van een piano. Op het klavier zijn zowel zwarte als witte toetsen bevestigd. De witte toetsen zijn de bekende stamtonen waar we het over hadden. De zwarte toetsen daarentegen zijn de afgeleide tonen, ook wel bekend onder de naam ‘neventonen’. Mocht het toch nog onduidelijk zijn? Dan wordt in de online piano cursus alles nog eens stap voor stap uitgelegd.

2 gedachten over “Stamtonen

  1. Het is bepaald niet logischer om van ‘stamnoot’ te spreken. Muziektheoretici maken absoluut duidelijk dat een noot een tekentje is waarmee op een notenbalk een toon aangeduid kan worden. Een noot heeft slechts ‘nootduur’ als eigenschap, wat uit de vorm van de noot blijkt. Helaas moet ik zeggen dat er nogal wat mensen zijn die noot en toon door elkaar halen.

Geef een antwoord