In het hoofdstuk ‘intervallen’ hebben we geleerd dat elke afstand tussen twee noten een eigen interval benaming heeft. Ook kwamen we te weten dat de stamtonen op de notenbalk even ver uit elkaar staan (stamtoonplaatsen). Maar naast deze gelijke plaatsen op de notenbalk zijn er toch nog enige verschillen in de ‘toonafstanden’. Deze toonafstanden zijn meestal niet even groot en vrijwel afhankelijk van de noten.

Bekijk het beste noten leren lezen boek
Meer informatie

Welke toonafstanden zijn er?

toonafstandenIn principe onderscheidt men de toonafstanden in twee groepen: hele (of grote) toonafstand en de halve (of kleine) toonafstand. Als we de toonafstanden in stappen gebruiken zien we dat de hele toonafstand een ‘1’ is en de halve een ‘½’. Als we de stamtoonreeks als voorbeeld nemen zien we het volgende:

C          D          E          F          G          A         B          C

      1            1          ½         1           1            1         ½

De cijfers staan in dit geval voor de toonafstand tussen de noten. Op de afbeelding hiernaast zie je waar de halve toonafstand terug te vinden is op een notenbalk. Concluderend op het voorgaande kunnen we zeggen dat tussen elke ‘E – F’ en ‘B – C’ een halve toonafstand zit. In tegenstelling tot de hele toonafstanden is het belangrijk om deze halve te vinden. Een reden hiervoor is dat de locatie van de ‘halve’ toonafstand per sleutel verschillend is.

Toonladder op de piano

We weten nu welke toonafstanden er zijn en waar we deze terug kunnen vinden op de notenbalk. Maar hoe heten nu al deze toonafstanden samen? Alle afstanden van een reeks stamtonen noemt men een ‘toonladder’. Als we kijken naar het klavier van een piano zien we dat de witte toetsen de volgende notennamen hebben: C – D – E – F – G – A – B – C (ook wel bekend als do-re-mi etc.). Zoals je weet zijn deze noten alleen stamtonen, waardoor het eigenlijk een stamtonenreeks is.

Toonladder pianoBovengenoemde toonladder van de stamtonenreeks wordt het grote-tertstoonladder genoemd. De afstanden, zoals we al eerder hebben uitgelegd, zijn niet gelijk. Er wordt namelijk onderscheidt gemaakt tussen hele en halve toonafstanden. Bij het toetsenbord van de piano zijn deze halve toonafstanden te vinden aan de hand van de zwarte toetsen. Want tussen de noten E – F en B – C zijn er geen zwarte toetsen geplaatst.

 

Geef een antwoord