Het goed gebruik maken van de piano kan vooral voor beginnende pianisten een probleem zijn. Daarnaast zullen ook veel gevorderde pianisten de piano nog steeds niet op een juiste manier hanteren. Op deze pagina zullen we de veel voorkomende fouten tijdens het piano spelen benoemen en vervolgens komen met een paar handige tips. De volgende onderwerpen worden onder andere behandeld: leermethode, gebruik van de pedalen, zithouding en de vingerzetting op het klavier.

Bestaat er een correcte leermethode?

Veel pianisten leren vaak een bepaald muziekstuk, totdat ze tevreden zijn over hun pianospel. Vervolgens wordt het betreffende muziekstuk pas echt bestudeerd. Deze manier van leren zorgt ervoor dat de pianist zichzelf niet verder ontwikkeld en dus nooit lastige muziekstukken zal gaan spelen.

Naast het steeds weer herhalen van muzieknummers is het uren achter elkaar spelen op de piano geen garantie voor succes. Het draait namelijk om de speeltechniek, welke de cursist zelf zal moeten ontwikkelen. Als men geen aandacht zou besteden aan deze speeltechniek, dan zou dit nadelig kunnen zijn voor de kwaliteit van de muziek. Daarnaast zal een pianist, welke de speeltechniek wel goed kent, minder fouten maken tijdens een muziekstuk.

Voornaamste redenen om te stoppen

Wanneer je ergens aan begint wil je het meestal ook afmaken. Maar waarom stoppen dan zoveel pianisten met het volgen van pianolessen? De voornaamste reden is dat men erachter komt, dat er eigenlijk weinig progressie wordt gemaakt. Deze progressie is met name belangrijk voor beginnende pianisten (vaak jongeren).

Als je ergens tijd en energie in stopt, verwacht je ook dat het wat gaat opleveren. Daarnaast wil men ook beloond worden (extrinsieke motivatie) om gemotiveerd te blijven. In dit geval is het dus belangrijk om te kiezen voor een leermethode, wat weinig tijd vereist maar toch de beloning geeft om door te kunnen gaan. Denk bij deze methode aan een online piano cursus, welke vele voordelen met zich meebrengt voor de pianist. Wanneer je meteen al begint met zo’n methode van piano spelen kan er dus in een korte tijd meer worden bereikt.

Gebruik van de pedalen

Pedalen gebruik pianoWanneer men spreekt over de pedalen van een piano, dan wordt er meestal het rechterpedaal bedoeld. Dit pedaal heeft namelijk de functie om tonen langer aan te houden. Wanneer de pianist het pedaal heeft ingedrukt en de toetsen van het klavier loslaat, dan zal het geluid gewoon blijven klinken totdat het pedaal wordt losgelaten. Naast het doorklinken van de tonen kun je ook met dit pedaal meerdere tonen tegelijk laten klinken voor een overweldigend muziek effect.

Waar dienen de andere pedalen voor?

Naast het rechterpedaal kennen we ook nog het linkerpedaal, welke de functie heeft om geluid zachter te doen laten klinken. In principe kun je zonder pedaal al het geluid zachter maken door de toetsen gewoon zacht in te drukken. Indien je heel zacht wilt spelen, dan kun je altijd het pedaal gebruiken. Daarnaast kan het linkerpedaal de klank van de tonen vervormen, wat soms handig kan zijn bij bepaalde muziekstukken. In tegenstelling tot het rechterpedaal vereist het linkerpedaal niet een bepaalde vaardigheid, want dit pedaal wordt eigenlijk maar af en toe gebruikt tijdens het pianospel.

Nu we de functies van twee pedalen kennen is er nog maar één pedaal over. Dit pedaal wordt het studiepedaal genoemd en bevindt zich in het midden van de andere twee pedalen. Daarnaast zijn niet alle piano’s uitgerust met zo’n derde pedaal en de functie wil ook nog weleens verschillen per piano. Bij een akoestische piano heeft het studiepedaal de functie om geluid te dempen. Daarentegen wordt het middelste pedaal van een vleugel aangeduid met sostenutopedaal. Wanneer je dit pedaal indrukt zal alleen één bepaalde noot doorklinken en de komende noten niet.


TIP VAN LEERONLINEPIANO
Pianoles van Cor Bakker
Pianoles van Cor Bakker
Volg pianoles bij Cor Bakker en ontvang toegang tot meer dan
170 instructievideos en 10 pdf lessen voor maar 149 euro!
Bekijk zijn volledige programma »»


Speel je piano op een akoestische piano en beschikt deze over een studiepedaal? Dan is het verstandig om deze zoveel mogelijk met rust te laten, omdat dit kan zorgen voor verkeerde verhoudingen (ingedrukte toetsen en het geluid). Wanneer je het studiepedaal wel veel zal gebruiken leer je dus al snel dingen verkeerd aan, wat we juist wilden voorkomen.

Hoe wisselen we van pedalen?

Wanneer men spreekt over een ‘pedaalwisseling’ wordt er eigenlijk bedoeld dat de pianist een pedaal loslaat en opnieuw indrukt. Een veel voorkomend probleem, tijdens het pedaal wisselen, is het ontstaan van een stilte tussen de noten. De pianist laat in dit geval het pedaal te vroeg los, voordat hij/zij een nieuwe toon aanslaat. Het is dus de bedoeling om het pedaal los te laten als een nieuwe toon is aangeslagen en weer in te drukken (vasthouden), totdat een nieuw akkoord/toon is bereikt.

Pedaalwissel oefening: kies een toets op het klavier en houdt deze ingedrukt. Trap vervolgens het rechterpedaal in van de piano en laat de toets van het klavier los. Nu blijft de toon van de aangeslagen toets doorklinken. Wanneer je nu een andere toets aanslaat en tegelijk het pedaal loslaat, zal de toon precies aansluiten op de vorige. Als de tonen tegelijk klinken betekent dit, dat je het pedaal te laat hebt losgelaten. Wanneer je een stilte hoort, tussen de tonen, dan heb je het pedaal juist te vroeg losgelaten. Maar als de tonen gewoon perfect op elkaar aansluiten, dan heb je de vaardigheid pedaal wisselen onder de knie.

Houding van de voeten

Het intrappen van het pedaal van een piano is te vergelijken met het gaspedaal van een auto. In beide gevallen gebruik je het bovenste gedeelte van je voet om het pedaal in te trappen. Daarnaast laat je je hiel gewoon op de grond om spierpijn te voorkomen. Ook is het belangrijk dat je het pedaal nooit helemaal loslaat bij het wisselen. Dit draagt namelijk bij aan het voorkomen van een stilte als de piepende geluiden van het pedaal zelf.

Pedalen toepassen in muziekstukken

Af en toe wordt erin het piano bladmuziek aangegeven wanneer een pedaal moet worden gebruikt. Let hier dus goed op bij het muziek leren lezen. Wanneer het gebruik van de pedalen niet wordt weergegeven, dan zal je moeten kijken naar de wisseling van de akkoorden. In de meeste gevallen zal het pedaal weer opnieuw moeten worden ingetrapt bij een nieuw akkoord.

Soms kunnen akkoorden ook gebroken zijn, waardoor de noten na elkaar worden gespeeld in plaats van tegelijk. In dit geval is het verstandig om goed naar de muziek te luisteren. Wanneer je hoort dat er meerdere tonen door elkaar worden gehaald, dan mag jezelf bepalen op welk moment je de pedaalwisseling uitvoert. Ook speelt de muzieksoort hierbij een rol, omdat de klassieke muziek van voor de 19e eeuw haast geen pedaalgebruik kent.

Houding van de pianist

Zithouding pianoNu we op de juiste wijze de pedalen kunnen bedienen is het tijd voor een juiste zithouding. Bij een correcte zithouding denken we aan een houding, welke het meest ontspannen is voor het lichaam.

Wanneer je piano speelt zijn flexibele spieren een voordeel om op een snelle manier piano te kunnen spelen. Daarnaast zorgt een goede zithouding ervoor dat de spieren van de pianist ontspannen blijven en onder andere rugklachten kunnen worden voorkomen. Hieronder volgt een kort overzicht om snel en goed je houding te verbeteren tijdens het pianospel:

  • Houding: ga altijd rechtop zitten met beide voeten op de grond. Daarnaast is het toegestaan om je bovenlichaam iets naar voren te buigen om beter het klavier te kunnen bespelen. Als je veel gebruik maakt van de pedalen mag je in de beginpositie de rechtervoet al op het rechterpedaal plaatsen.
  • Positie: het is belangrijk dat de pianokruk altijd voor het midden van de piano is geplaatst. Tijdens het spelen zal de pianist zijn/haar handen helemaal links of rechts moeten bewegen om alle toetsen te kunnen bereiken. Ook in dit geval moet je gewoon op dezelfde positie blijven zitten en dus niet de pianokruk gaan verplaatsen. Daarnaast leun je gewoon helemaal naar links of rechts met je bovenlichaam om de toetsen op een correcte wijze in te drukken.
  • Hoogte: om een juiste zithoogte aan te houden kijken we naar de ellebogen. Ga eens op de pianokruk zitten en laat je armen gewoon langs je lichaam bungelen. Vervolgens bepaal je of je ellebogen op dezelfde hoogte zitten als het klavier, iets hoger is ook goed. Wanneer je ellebogen lager zitten dan het klavier is het verstandig om de hoogte van de pianokruk naar boven te verstellen.
  • Afstand: om de afstand tot de piano te bepalen kijken we naar de knieën van de pianist. Als je knieën bij het optillen precies langs het klavier gaan, dan zit je op de juiste afstand tot de piano. Wanneer je knie de onderkant van het klavier raakt zit je te kort bij en als er heel veel ruimte tussen zit, dan is het verstandig om je pianokruk dichter bij de piano te plaatsen.

Vingerzetting op het klavier

Naast het gebruik van de pedalen en de juiste zithouding zijn we aangekomen bij de vingerzetting op het klavier. Zit je voor de piano? Dan kunnen we beginnen met het aanleren van een correcte vingerzetting. Ontspan de spieren in je hand en plaats vervolgens je handen op het klavier van de piano. Zorg ervoor dat alleen de vingertoppen de toetsen aanraken en je pols op een gelijke hoogte zit als de knokkels van je hand. Gelukt? Dan heb je nu een soort van koepels gevormd met je handen.

Om het nog eenvoudiger te maken kun je doen alsof je een tennisbal vasthoudt. Ook is het belangrijk dat alle vingers iets gebogen zijn. Daarnaast zorg je ervoor dat de duim naar beneden wijst en deze gelijk staat met de wijsvinger. Voor pianisten is het zo plaatsen van de duim aan te raden, omdat je zo niet per ongeluk andere toetsen indrukt. Ook kun je je duim hierdoor makkelijker bewegen en tevens beter ontspannen.

Vingerzetting pianoAls het goed is staan nu je beide handen gespiegeld van elkaar op het klavier. Zorg er nu voor dat je duim alleen met de nagel de toetsen raakt en de vingers gewoon met de onderkant van de vingertop. We hebben nu de correcte vingerzetting geleerd om van start te kunnen gaan met het piano spelen. In sommige gevallen is het ook toegestaan om je vingers te strekken in plaats van te buigen. Dit is afhankelijk van het muziekstuk en de akkoorden die gespeeld moeten worden.

Tips voor goed piano gebruik

Wil jij ook binnen de kortste keren meer resultaat behalen tijdens het piano spelen? Dan kunnen de volgende tips weleens goed van pas komen. Ten eerste is het verstandig om je toetsinstrument te plaatsen in een ruimte waar het rustig is en je ongestoord kunt spelen. Daarnaast is het spelen in kortere tijdperiodes (10 minuten) beter dan een paar uur achter elkaar. De volgende tips zijn vrijwel meteen toe te passen in je eigen pianospel om meer resultaat te behalen:

  • Tip 1: misschien denk je dat door het niet houden aan de richtlijnen (pedalen, zithouding en vingerzetting) het piano spelen veel sneller gaat. Echter is het afleren van verkeerde methodes meer tijdrovend, dan het in één keer goed te doen. Als beginnende pianist zal je daarom ook in het begin minder voortgang boeken, maar wanneer je de correcte wijze van piano spelen eenmaal hebt aangeleerd zal je binnen de kortste keren leuke liedjes spelen.
  • Tip 2: wanneer je het pedaal moet gebruiken in een muziekstuk is het aan te raden om eerst zonder te spelen. Pas als je het muziekstuk kent kun je ook steeds vaker het pedaal toepassen.
  • Tip 3: begin niet meteen met twee handen te spelen als je een nieuw muziekstuk start. Door de grote hoeveelheid dingen waarop je moet letten is het verstandig om eerst beide handen apart te oefenen. Het voordeel hiervan is ook dat je patronen in het muziekstuk tegenkomt, welke je anders nooit had opgemerkt.
  • Tip 4: ook is het belangrijk dat je je eigen tempo aanhoudt tijdens het piano spelen. Hierdoor kun je alles meteen in één keer goed doen, zonder al teveel fouten te maken. Als je op een snel tempo speelt is de kans op fouten ook veel groter. Hierdoor zal je de fouten keer op keer herhalen, waardoor je deze op een gegeven moment haast niet meer kunt afleren.
  • Tip 5: probeer eens te beginnen in het midden van een muziekstuk. Hierdoor leer je niet alleen het begin goed kennen, maar ook andere passages.
  • Tip 6: als laatste is het natuurlijk verstandig om al deze tips te onthouden en aandachtspunten te bewaren. Hou daarom bijvoorbeeld een tekstbestand bij op je pc/tablet met alle informatie, die je nodig hebt om sneller en effectiever piano te leren spelen.

3 gedachten over “Piano & gebruik

  1. Beste medewerkers van Leeronlinepiano.nl,

    Ik vond de pianobeginners tips erg goed en heb al vaker gelezen dat de vuistregel voor de afstand tot de piano zodanig moet zijn dat je knie er net voorlangs kan. Hier ben ik het om twee redenen niet mee eens; 1. Als ik dit toepas, heb ik binnen een paar minuten pijn in schouders en rug. Eenmaal iets met m’n knieën onder het klavier, zit ik mooi rechtop en houd ik het uren vol! 2. Overal waar ik op internet mensen zie piano spelen, zie ik mensen met hun knieën voorbij die denkbeeldige rand zitten.
    Ik vraag me dan ook ernstig af of dit wel het juiste advies is. Ik ben een man van 53 en 1,85 meter lang met een doodnormaal postuur, dus daar kan het niet aan liggen 🙂

    Uitkijkende naar uw reactie.

    Mvg,

    Erwin

    1. Beste Erwin,

      Bedankt voor je reactie en leuk om te horen dat deze tips je hebben geholpen. Dit advies, m.b.t. de afstand tot de piano, geldt in het algemeen en hoeft niet voor iedereen het juiste te zijn. In principe is deze afstand bedoeld, zodat je ellebogen in een hoek van 90 graden staan en je armen niet gaan hangen tijdens het piano spelen. Ook is een rechte zithouding belangrijk, meer hierover vind je op deze pagina.

      Het is verstandig om met deze afstand te gaan experimenteren, zodat deze voor jou het meest optimaal is (bij een langdurig pianospel).

      Veel succes!

      Mvg,

      Team Leeronlinepiano.nl

  2. hallo, dank voor jullie tips. Ik vind ze erg nuttig. Ik heb de overstap gemaakt van een simpel keyboard zonder sustain en zonder aanslaggevoelige toetsen, naar een digitale piano met 88 toetsen plus sustainpedaal en aanslaggevoelige toetsen. Dat is wennen! Ik worstel vooral met dat laatste. Hebben jullie misschien een tip hoe je het beste speelt met deze toetsen?
    Bedankt!
    Eric

Geef een antwoord